Belgische champagne & schuimwijnen
Welke zijn de huidige trends in de steevast bruisende sector van de schuimwijnen?
Op die vraag gaven enkele sommeliers en restauranthouders een antwoord: vooral champagne van kleine producenten (die zelf oogsten en verwerken) en er bestaat ook een groeiende vraag naar Belgische ‘bubbels’.
Champagne, altijd in trek
Champagne blijft de koning van de schuimwijnen. Bepaalde ‘hoogstaande’ restaurants schenken zelfs niets anders. Dat is bijvoorbeeld zo in de ‘Sea Grill’, het beroemde sterrenetablissement in Brussel van Yves Mattagne. “Onze klanten vragen eigenlijk alleen maar champagne”, vertelt Fabrice D’Hulster, zaalhoofd en sommelier van dit restaurant dat een partnerschap heeft gesloten met twee gekende merken. “Zo kunnen we genieten van een interessante prijs en werken we samen met distributeurs die bijvoorbeeld bij ons komen om hun laatste millésimes aan hun klanten voor te stellen. Maar we gaan wel niet in op de vraag om de champagne te schenken in glazen waarop hun merknaam staat gegraveerd”, verduidelijkt deze sommelier die ook openstaat voor producten van kleinere producenten. “Er zijn enkele geweldige huizen die aan redelijke prijzen verkopen, ook al zijn de grote champagnehuizen nog steeds meer in trek. We mogen ook nog andere namen niet vergeten die eerder bij liefhebbers gekend zijn.” We horen een ander geluid bij restaurant ‘Lemonnier’ van Eric en Tristan Martin, in Lavaux Sainte-Anne. Hier is het aanbod vooral gericht op twee kleine producenten. Een ervan werkt op biodynamische manier. “Voor ons sommeliers is het boeiender om champagnes te kunnen voorstellen van producenten die we persoonlijk kennen. Hun familiegeschiedenis, de streken waar hun wijnranken geplant staan… Dat is meer doorleefd en ook de klanten staan er voor open. Ze hebben vertrouwen in ons. Met uitzondering van enkele grote merken verkopen we geen champagnes meer van de grote handelaars-verwerkers”, aldus Frédéric Cabut, sommelier. Op zijn kaart staat geen cava, prosecco of schuimwijn met als enige uitzondering een schuimende Vouvray. In restaurant ‘Les Eleveurs’ in Halle suggereert Andy De Brouwer vijf champagnes ‘van het huis’ die hij voornamelijk per glas schenkt. “De verkoop van champagne per fles is maar goed voor nauwelijks 5% van onze verkoop. Dat is echt niks!” En zelden bij de maaltijd. Dezelfde vaststelling doet Fabrice D’Hulster: na het aperitief wordt er maar zelden nog champagne besteld. Champagne van kleine producenten? Een klein Belgisch bedrijfje is gespecialiseerd in de verkoop van dergelijke producten. Thomas Colart en Benjamin Duplouy richtten ‘C. de Champagne’ op en bieden de flessen aan van 12 producenten, waarvan 10 kleinere huizen. “De mentaliteit verandert. De chefs en sommeliers staan steeds vaker open voor dit soort champagne. Het gaat er hen niet om de grote merken te vervangen maar wel om hun aanbod aan te vullen. Vandaag wordt een aantal wijnen van onze wijngaarden geschonken in grote etablissementen zoals Comme Chez Soi en L’Air du Temps, waar ze zeer goed werden onthaald”, prijst Benjamin Duplouy zich gelukkig.
‘Belgische bubbels’
Het is een onontkenbaar feit. Er bestaat steeds meer belangstelling voor schuimwijnen die volgens de ‘traditionele methode’ worden vervaardigd, zowel uit Vlaanderen als Wallonië. “Ik verkoop evenveel champagnes als Belgische schuimwijnen, in volume gerekend”, vertelt Andy De Brouwer. Per glas en per fles. ‘Chant d’Eole’ en ‘Scorpion’, die laatste schenk ik met wat geuze. De klanten zijn nieuwsgierig en bestellen bij ons liever een goede Belgische schuimwijn dan een cava als de kwaliteit natuurlijk gegarandeerd is. Ook bij ‘Lemonnier’ verkopen de nationale schuimwijnen goed. Hier vinden we de beroemde Cuvée Ruffus die afkomstig is van het grootste domein uit het koninkrijk (het domein Agaises) en ook ‘Chant d’Eole’, een producent eveneens uit de streek van Binche die zijn eerste flessen pas een jaar geleden op de markt bracht. “Onze klanten staan open maar we mogen ze niet teleurstellen”, vindt Frédéric, de sommelier.
De Savoie-tak van de familie van de ‘crémants’
Het is de achtste Franse crémant. Ook de jongste en nog weinig gekend. De eerste flessen werden eind 2017 op de markt gebracht. Een ideale kans om deze nobele onbekende op de kaart te zetten. Deze schuimwijn is ontstaan in de bergen van de Savoie en is gebaseerd op voornamelijk lokale druivenrassen (jacquère, altesse) waar ook wat chardonnay aan wordt toegevoegd (maar niet meer dan 40% van de totale productie), wat aligoté en ook chasselas. Tijdens de laatste nationale wedstrijd voor schuimwijnen in Frankrijk werden er van de elf voorgestelde exemplaren vier met een medaille bekroond.
Gaat de champagne zijn productiegebied uitbreiden?
De experts moeten oordelen of de ongeveer 45 gemeentes die tot de productiezone van deze gecontroleerde herkomstbenaming willen behoren, al dan niet worden toegelaten. Dat is geen eenvoudige klus. De druk moet enorm zijn, zowel op politiek als op financieel vlak. De grondprijs per hectare in de Champagnestreek hangt af van de mogelijkheid om er de beroemde wijn te maken. Dit varieert van 10.000 tot 700.000 euro… Momenteel is de Champagnestreek goed voor 34.000 hectare aan wijngaarden. In de 19de eeuw waren dat er nog 75.000. Maar er bestaat ook een kans op declassering, zoals in de gemeentes Germaine en Orbais-
l’Abbaye. In het eerste dorp bezit Moët et Chandon 22 hectare en in het tweede heeft de groep Vranken Pommery Monopole zo’n veertig hectare in handen… Zo blijkt maar weer: niets is
eenvoudig!
In 2017 is in België de verkoop van champagne met 8,9% gestegen (in volume, goed voor een waardestijging van 10,4%). We blijven de vijfde markt voor de export van champagne en de eerste ‘per capita’ met 9.074.781 ‘officieel’ geïmporteerde flessen. Dat betekent ook dat er verder nog miljoenen flessen (het is onmogelijk hier een precies cijfer op te plakken) geïmporteerd worden in de koffers van auto’s. België koopt vooral brut zonder millésime (92,3%). De rosé was vorig jaar goed voor 3,4% van de officiële import, de speciale cuvees voor 2,7 en de demi-sec voor 1,7%. Ons land valt ook op onder alle landen wereldwijd die champagne importeren omdat wij het grootste aantal expediteurs kennen (handelaars, wijnbouwers, coöperatieven): 552 in 2017.
