Alles startte in de jaren tachtig, die een ware ommezwaai betekenden in het maatschappelijke en sociale leven en waar vooral de enorme uitbreiding van de geïnformatiseerde maatschappij een belangrijk rol gespeeld heeft. De versnelde interacties, het geautomatiseerde internetverkeer, de enorme bereikbaarheid van alle informatiebronnen gaven de consument toegang op elk moment en op elke plaats om te participeren in het maatschappelijke en sociale leven. Maar de consument anno 2020 is niet meer dezelfde van die in het jaar 2000.

Trends komen uit het maatschappelijke weefsel

Wat is er dan zo drastische veranderd? De maatschappij is complexer geworden, de economische situatie moeilijker, de druk op het individu is verhoogd en zijn (financiële) mogelijkheden zijn achteruitgegaan. Er is werkonzekerheid, twijfel over het pensioen en de sociale zekerheid, druk vanuit de overheid op diverse vlakken van het dagelijkse leven, druk op de werkomgeving en stijgende competitiviteit, veroudering van de bevolking, sterkere migratiebewegingen en vooral ook sterkere bewustwording van het individu.

De voorbeelden zijn legio, kijk maar even naar de permanente manifestaties in Frankrijk, het tumult rond de Brexit, de verwarde toestand in Spanje, de spanningen wereldwijd, de zorg om het milieu en recentelijk de verwarde toestand rond de milieu invloed van verschillende types brandstoffen bij de wagens. En deze lijst is ver van volledig. Welke invloeden hebben de sterkste trends gestimuleerd? Laten we even de maatschappij bekijken.

Er is een duidelijke complexiteit op vlak van leeftijden, op vlak van geslacht, op vlak van raciale structuren die een andere vorm van samenleven veroorzaken. In zijn confrontatie met de maatschappij is de consument bewuster geworden en drukt hij, daar waar mogelijk, zijn stempel als ‘ego’ op zijn expressies. De ruime toegankelijkheid van internet, de verhoogde mobiliteit maar ook de moeilijkere consumptiemaatschappij stimuleren zeer sterk de onmiddellijke behoefte aan invulling van de verwachtingen van de consument.

De tendens ‘I want it and I want it now’ heeft tal van trends doen ontstaan in allerlei domeinen (zie onder meer de streetfood, take away en home delivery systemen). Maar daarnaast spelen ook individuele motivaties een belangrijke rol: zorg om zijn gezondheid en daaruit voortvloeiend drang naar een evenwichtige levensstijl. Nadenken over de toekomst van zichzelf, het gezin, het nageslacht en ruimer de toekomst van de maatschappij.

Het individu als uitdrager van de trends

Centraal staat meer dan vroeger het individu en is de consument niet langer toeschouwer, maar zelf acteur die bewust reageert en beslist (de diverse opiniepeilingen zijn daar een teken van). Welke trends vinden we in 2020?

Trend 1: duidelijke bewustwording van het individu en ingrijpen op zijn eigen leven en dat van zijn directe en zelfs verdere omgeving. Sterke gezondheidstrend en zoeken naar de beste alternatieven om de juiste keuze te kunnen maken.

Trend 2: prefereren van lokale producten, producten van bekende oorsprong en traceerbaar origine. De ingrediënten komen centraal te staan en lokale telers hebben hun eigen verhaal. Dit zien we ook in de diverse positioneringen.

Trend 3: liever iets minder, maar resoluut beter. De lat wordt hoog gelegd en men neemt geen genoegen met ‘valse’ alternatieven. Het moet echt en authentiek zijn. Speciale labels garanderen via certificaten van origine de regio van oorsprong, de bereiding zoals in die regio voorgeschreven en met ingrediënten uit de regio. Hier valt ook de trend onder van ‘less is more’.

Trend 4: weet wat je eet. Aandacht voor ingrediënten, samenstellingen en eventuele toevoegingen, aandacht van allergenen, lactose, overvloedige suikers of zoetstoffen en behoefte aan informatie en communicatie.

Trend 5: open voor nieuwe ervaringen vanuit de behoefte aan verrassende effecten (maar het ingrediënt blijft de hoofdrolspeler). De sterke invloed van Japan (de Nippon lijn) valt hier sterk onder. Maar ook Chili is niet zo ver af.

Trend 6: back to basics. Zoeken naar originele recepten (uit de vergeten keuken of de vergeten ingrediënten). Hiertoe behoort ook de revival van de recepten uit de familiale keuken maar even goed de groenten die ‘buiten’ de norm vallen. Wat is trouwens de ideale vorm van een natuurlijke banaan?