Tavel rosé… nooit een ontgoocheling

Lang voor de hype, in de tijd dat het zilverwerk nog werd opgeblonken en dat de tafellakens werden na-gestreken, was Tavel (Cru des Côtes du Rhône) reeds DE rosé referentie in de hoge gastronomie. Niet elke herkomstbenaming van Frankrijk kan zeggen dat ze generaties hebben overleefd zonder te sleutelen aan de krijtlijnen van hun DNA. Tavel is, naast Les Riceys (Champagne), de enige appellation die rosé heeft aangenomen als unieke kleur. Vandaag is rosé hip en trendy vandaar dat elke wijnstreek graag een stukje van de taart voor zich neemt. Hemingway verklaarde in de jaren 50 reeds zijn liefde voor Tavel met oesters. 70 jaar later is het dus meer dan tijd om de referentie van de Franse rosé nog eens onder het vergrootglas te nemen.

Wat is juist het Tavel DNA?

De herkomstbenaming Tavel is gelijktijdig gecreëerd met Châteauneuf-du-Pape in het jaar 1936. Gelegen aan de rechteroever van de Rhône tussen Lyon en Avignon. De spelregels zijn de volgende. In Tavel maakt men rosé de Macération à froid, wat wil zeggen dat men de schillen van de rode druiven gedurende 12 tot 24 uur mee laat trekken in de most om zijn diepe roze kleur te bekomen. Men gebruikt daarvoor 9 witte en rode variëteiten;  bourboulenc, cinsault, mourvèdre, picpoul, syrah, carignan, clairette, calitor en voornamelijk grenache. Geen enkel van deze druivenrassen mag meer dan 60% uitmaken van de aanplantingen van een wijnhuis. Geoogst in de koele uren van de dag en vergist in temperatuur gecontroleerde omstandigheden om de fraîcheur te bewaren. Men mengt meestal wijnen afkomstig van verschillende percelen samen met een verzameling van pers- en lekwijnen. Soms gebeurt er een opvoeding op hout volgens de stijl wijn dat de wijnbouwer wenst te bekomen.

De stijlen volgens ondergrond

Onder Tavel zijn er drie verschillende ondergronden aanwezig die elk hun karakteristieken uiten in de bekomen wijn. De kalk en krijt bodem van ‘Les vestides’ zorgen door hun lage rendementen voor rechtlijnige wijnen met een strakker profiel. In het Noordoosten herkent men de typische rolkeien zoals in Châteauneuf. Ooit zijn ze afgevoerd uit de Alpen om zich neer te zetten als ‘les terrasses de Vallongue’. Overdag nemen deze keien de warmte op en geven ze ‘s nachts terug wat de rijpheid bevordert. De wijnen met de meeste finesse en fruitigheid komen voort van de arme zandbodems met minder keien genaamd ‘olivet’. De wijnbouwers die percelen bezitten op de verschillende ondergronden gaan vaak mengen tussen de druiven van die verschillende terroirs om evenwicht te bekomen in de cuvée. Andere wijnbouwers accentueren graag de expressie van één bepaalde ondergrond. Dat maakt juist de diversiteit van Tavel binnen de rosé familie.

De Belgen en Tavel

Vandaag de dag zijn wij als Belgen nog steeds de eerste importateurs van Tavel. Met een dikke 66% van de afzetmarkt mogen we ons trouwe consumenten noemen van deze Zuidelijke Rhône rosé, een liefde die historisch crescendo is blijven groeien. Dat men in de Belgische kleuterklas reeds het liedje van “sur le pont d’Avignon, on y danse, on y danse” aanleert is niet voor niets! De grote volumes gaan voornamelijk in de grootdistributie over de toonbank waar in principe niets mis mee is, al hebben de wijnbouwers de ambitie opnieuw meer aanwezigheid te vergaren in de gastronomie en bij de betere cavist. Een terechte denkpiste daar de wijnen over de jaren heen blijven overtuigen.

We gaan proeven

Negen voorbeelden Tavel-rosé wijnen zijn mij toegezonden en ik moet zeggen dat geen enkele van de stalen mijn kritisch palet heeft teleurgesteld. Het leuke is juist dat er verschillende stijlen bestaan. Ik moet wel toegeven dat sommige stalen opvallend minder alcohol aankondigen dan men van Tavel zou verwachten. Een stijlbreuk kan ik het niet noemen wel een antwoord op de vraag van de consument die meer dan ooit uitkijkt naar minder hoge percentages.

Een wijn die mij evenveel plezier heeft gegeven in het parfum van de neus dan het gustatieve in de mond is Prieuré de Montézargues 2020. Een hoofdzakelijk grenache basis en biologische wijnbouw uiten zich in een vineus karakter. De wijn van het Olivet terroir is beendroog en delicaat met een getemperd alcoholgehalte.

Een wijn die mij de nostalgie van de Tavel herinneringen oproept uit het begin van mijn proef-carrière is de Lunar Apogée Beige 2020. Dit is duidelijk een rosé met een herkenbaar Tavel identiteit. Een zeer zuivere, natuurlijke neus van garrigue en zure kriekjes. Tonen die aards en rokerige aroma’s ontwikkelen uiten die origine. Het is een wijn met een hoog Umami gehalte.

De grootste verrassing is de laatste van de proeverij. De kleur van de wijn wijkt af van het klassieke zalmkleurige naar oranjeroos met een licht bruine gloed. Château de Manissy, Tête de Cuvée 2019 flirt met wat oxidatie en evolueert reeds naar secundaire en tertiaire aroma’s. Gastronomisch inzetbaar bij witschimmelkazen of zelfs als begeleider van een mooi menu. Een wijn die men kan schenken als een grote witte, niet te koud en gedecanteerd.