Even de geschiedenis induiken. In 1870 definieert Winkler Prins de categorie ‘Geestrijke dranken’ als: « producten die wijngeest of alcohol bevatten ». In Winkler Prins lezen we dat: « men ze doorgaans bereidt in fabrieken door suikerhoudende vloeistoffen in een alcoholgisting te brengen en het gegiste vocht te klaren of te destilleren. » Zulke suikerhoudende vloeistoffen verkrijgt men uit zetmeel, door het te mouten, waarbij een eigenaardige giststof het zetmeel in suiker omzet, of men gebruikt daartoe suikerhoudende plantensappen.
Tot de geestrijke dranken behoren: wijn, uit druivensap of most bereid; vruchtenwijn, zoals bessen-, appel- en perenwijn; bier, dat een afkooksel is van mout; voorts de gedestilleerde wateren, die uit de stroop, bij het raffineren van suiker overblijven, of uit het meel van aardappels of van graan gewonnen worden. Gegiste stroop levert rum, en een minder sterke soort, de ratailla. De arak wordt vooral verkregen uit rijstmout, de Hongaarse sliwowitza uit rijpe pruimen, kirschwasser uit kersenpitten, de cognac door destillatie van wijn, de korenbrandewijn uit gemoute rogge, en de gewone spiritus merendeels uit aardappels. Door een geestrijke gisting van paardenmelk bereiden de Kirgiezen de koemis, en ezelinnenmelk levert het galactozyma. Het gemeenschappelijk bestanddeel van al die dranken is de alcohol, en van zijn gehalte is de sterkte van de drank afhankelijk. Goede biersoorten bevatten 1½ à 6% alcohol, wijn 8 à 25%, en brandewijn 60%. De geestrijke dranken verschillen in kleur, reuk en smaak.
Van het verleden naar het heden
Wikipedia benadert het als volgt: « het is een drank die alcohol bevat en verkregen wordt door gisting van suikerhoudende vloeistoffen uit: granen, zoals gebruikt voor bier en sake; uit vruchten, zoals druiven voor wijn; uit melasse, diverse overige dranken en uit aardappels voor vodka. De meest gangbare definitie op dit moment omvat alle alcoholische dranken die meer dan 15% alcohol bevatten. » Een actuele klassieke indeling op de kaart, gaat in op gedistilleerde producten zoals jenevers, vodka, gin, tequila, rum, evenals Campari, Pernod. Daarnaast vindt men de likeuren zoals Safari, Pisang Ambon, Kontiki, Malibu, Pina Colada, Amaretto di Sarono, Baileys, Passoa, Sambuca, Tia Maria, Drambruie, Grand Marnier, DOM Benedictine, Blue Curaçao, Cointreau, Mandarine Napoleon, Crème de Bananes, Crème de Cassis, Crème de Cacao en andere zoete likeuren. Naast deze groepen vindt men dan de whisky, cognac, armagnac, calvados, grappa, maar ook de porto, sherry en vermouth. Op dit ogenblik behoren ook de witte wijnen, rosé wijnen, cava, prosecco en spumante en schuimwijnen evenals de champagne families tot deze grote categorie. Verder zijn er de ouzo, raki, Amer Picon en Picon à l’orange en een hele serie van lokale distillaten. Voor de consument vaak een lange lijst om keuzes uit te maken.
Consumenten evolueren
De consument is een wereldreiziger geworden die permanent wil verrast worden en wil ontdekken. In die context vinden we de gin terug, die vanuit een vrij generieke positionering is uitgegroeid tot een productgroep die zich manifesteert en zich sterk gekoppeld heeft aan een unieke combinatie van een specifieke ginvariant met de bijpassende tonic en eventuele toegevoegde aroma’s en kruiden. De opmars ervan was spectaculair en in andere segmenten nog niet geëvenaard. Wel zien we op dit moment een stijgende interesse in het segment van de rumproducten waar vooral authentieke en artisanale producties op de voorgrond komen. Dezelfde ‘move’ vinden we evenwel nog niet in het segment van de vodka, de jenevers en ook het segment van cognac, calvados en armagnac beweegt nauwelijks en blijft kleven aan ‘oude’ imago’s. De consument zoekt evenwel naar een moderne dynamiek, een jeugdige uitstraling en een aanwezigheid van convivialiteit en bruisend leven. Op dit ogenblik zijn de diverse cocktail- en mocktailaanbiedingen een duidelijke trend binnen het consumenten gebeuren. De waaier aan combinaties is hier inderdaad enorm en zeer verleidelijk; denk maar aan de Mojito, Cuba Libre, Screwdriver, Pina Colada, Daiquiri maar ook White Lady, Mimosa, Negroni. En volgende toppers zijn ook niet te missen: Brambel, Penicilin, Benton’s Old Fashioned, Cosmopolitan, Tommy’s Margarita, Oaxaca Old Fashioned, Espresso Martini, White Negroni, Gin Basil Smash, Breakfast Martini, Alexander en nog veel meer ontdekkingen. Al deze cocktails zijn zeer eenvoudig en zeer snel te realiseren met een beperkt aantal ingrediënten. Maar de consument houdt het ook vaak vrij eenvoudig: een glas Chardonnay, een cava, een whisky cola, een gin tonic, een rum cola of een ‘borreltje’ om dichter bij ons te blijven en te genieten van een lokaal artisanaal product met een eigen verhaal.
Kwaliteit domineert kwantiteit, variatie domineert stabiliteit
De consument gaat meer en meer voor kwaliteit en producten die een eigen verhaal hebben en zich differentiëren van andere merken uit hetzelfde segment. Factoren die daarbij meespelen zijn de origine van het product, de artisanale achtergronden, de traditie en knowhow en zeker ook de nieuwe visies op geestrijke dranken en distillaten. Tevens is zijn consumptie afhankelijk van het moment, de sfeer, de groep en andere externe factoren.
Maar op het finale moment van de keuze van een merk binnen het product dat men zoekt speelt zeker het imago, de sfeer en de uitstraling van het merk sterk mee. Op dit ogenblik zien we trouwens in diverse segmenten een sterke aantrekkingskracht van merken met een duidelijke origine van oorsprong, waarbij lokale producten een bijzondere aandacht krijgen (zie de trend van een Belgische whisky, Belgische gin, jenever uit Hasselt of uit Gent, jenever van een gereputeerde chef, whisky van een bierbrouwer en anderzijds bier gerijpt in whiskyvaten, en ga zo maar door).
Allemaal argumenten voor opmerkelijke merken en premium merken die zich in een hoger prijssegment bevinden, de consument toelaten zich te valoriseren als een kenner en voor de horeca een hogere marge scheppen. Speel in op drang naar marginale differentiatie en merken die de consument een emotionele satisfactie en meerwaarde geven. Kenners weten waarom (zoals mannen ook weten waarom!).
