Als je aan bepaalde landen denkt, link je meteen gerechten aan dat land of die streek. Bij Frankrijk denken we aan wijnen, kazen, stokbroden. Nemen we Italië voor de ogen, denken we meteen aan pizza en pasta. In Spanje vinden we uiteraard paella en tapas. En zo kunnen we maar door gaan. Maar ook het kleine België staat ergens heel bekend om.

Naast ons manneken pis en het Atomium, zijn wij wereldbekend voor ons bier, onze chocolade en zeker onze frietjes. De Belgische friet is niet meer weg te denken in menig restaurant en ieder zelf respecterende horeca uitbater zorgt er voor dat een frietje kan worden aangeboden aan de klant.

Frietjes of … drugs?

Als kind zijn er een aantal momenten die altijd zullen bijblijven. De eerste maal op reis, de eerste keer naar school of het eerste pretparkbezoek of de eerste keer frietjes halen bij de frituur. Kan allemaal. Frietjes zijn van nature een voltreffer bij de meeste mensen. Knapperig, lekker, makkelijk en snel te eten, een waar succes. Maar daarnaast zijn ze ook echt ‘comfortfood’.

Naast frieten zijn ook ijs en chocolade, ‘comfortfoods’. Deze 3 lekkernijen bevatten een verwante stof aan THC. THC vinden we terug in cannabis. Simpel gezegd is THC, net als serotonine, dopamine en endorfine, een stof die ervoor zorgt dat je hersenen terug een goed gevoel krijgen.

Als deze stoffen in ons lichaam terechtkomen zenden deze een prikkel naar de hersenen. Deze prikkel wordt omgezet in een emotie. Bovenstaande stoffen zorgen voor een positieve ervaring of emotie. Vandaar dat deze voeding kan gezien worden als ‘feel-good-food’. We zien het ook constant in films. Als de hoofdrolspeelster er even door zit in de film is er maar 1 antwoord. TV met een grote pot ijs daarbij.

Tijdens de Valentijnperiode gaat iedereen chocolade halen. Bij het openen van een doosje chocolade worden de eerste stoffen vrijgelaten en is er maar 1 ding dat door ons brein spookt. Chocolade.

Maar terug naar de friet. Frietjes zijn van Belgische oorsprong. De eerste frieten werden in 1680 in België gemaakt. De inwoners van onder andere Namen, Dinant en Andenne hadden de gewoonte om in de Maas kleine visjes te vangen. Deze kleine visjes werden dan gefrituurd tot een lekkernij. In de winter was het echter te koud om te vissen of te grote delen van de Maas waren bevroren. Toen beslisten ze om tijdens de koude wintermaanden aardappelen te gebruiken in plaats van visjes.

Dit is de eerste maal dat we kunnen spreken van frieten zoals wij ze de dag van vandaag kennen. Uiteraard kan er getwijfeld worden door termen als ‘French fries’. Deze term zou er op wijzen dat ­frieten van Franse oorsprong zijn. Ik zal even duidelijkheid scheppen omtrent deze term. French fries komt van het Engelse werkwoord ‘to french’. Wat fijnsnijden betekent.

Deze term keert terug naar 1802 toen in het Witte huis, Thomas Jefferson werd uitgenodigd voor een etentje. Hij kreeg daar ‘potatoes served in the French manner’. Dit wees op fijngesneden aardappelen, goudgebakken in kokende olie en overstrooid met zout. Daar komt de term ‘french fries’ dus vandaan.

Belgen en hun frieten

Is de Belg in staat zijn geliefde friet uit zijn menu te schrappen? Neen.

Frietjes worden overal geserveerd en vooral overal bij gegeten. In ieder standaard kindermenu, in iedere brasserie, tearoom, en het grootste deel van de restaurants kunnen we frietjes bestellen. Maar waarom zijn Belgen nu zo fan van frietjes en het hele gebeuren daaromtrent? We weten al dat frietjes, net als andere voeding, ons een goed gevoel geven. Een gevoel van blij zijn.

Daarnaast is het hele gebeuren van frietjes halen een waar feest. De ellenlange kaart bekijken met honderden snacks, sauzen, bereidingen. De geuren die de neus vullen met hier een exotische loempia en aan de andere kant een pikante berenpoot zijn onbeschrijfelijk. De mogelijkheden zijn dan ook legio!

De zotste combinaties kunnen worden gemaakt. Een voorbeeld uit een Gentse frituur. Een middelgroot pak friet met mayonaise, stoofvleessaus, pikante kruiden, een versneden viandel daarboven en als afwerking worden hier gefrituurde uitjes op gedaan. Een ware smaakbom volgens de Gentenaren en niet meer weg te denken na een avondje stappen en hevig drinken.

Andere voorbeelden van gekke combinaties zijn ‘het muziekantje’. Deze smaak- en caloriebom bestaat uit twee frikandellen, kaas, sla en saus, en dit allemaal gehuld in een Turkse pizza. Deze lekkernij vinden wij bij onze Noorderburen. Ook de friet van Ala is een voltreffer in de Limburgse streek. Deze bestaat uit een frikandel met zuurvlees bedolven onder een friet special. De special slaat op de saus. Dit is ketchup en mayonaise en verse uitjes daarboven.

U ziet het. We kunnen het zo gek niet bedenken of we kunnen het veranderen in een pakje friet. Helaas staan frietjes vrij hoog in de voedseldriehoek. Ze hebben weinig tot geen voedingswaarde meer, ze bevatten suikers en vetten die ons lichaam niet nodig heeft en ze worden steeds met vettige sauzen of andere gerechten genuttigd.

Kan een frietje gezond zijn?

Uiteraard, er zijn verschillende bakwijzen om frietjes te maken en ook de groente die wordt gebruikt voor de friet hoeft niet altijd een aardappel te zijn. We gaan er steeds van uit dat frieten van aardappelen komen. Heeft u al aan groetenfrietjes gedacht? Heeft u al aan groetenfrietjes gedacht? Frietjes van wortel, pastinaak of bieten. Deze groenten hebben hun intrede al gemaakt in de ‘chips-wereld’, waarom niet hetzelfde met frietjes?

We denken ook dat frieten standaard in de friteuse moeten worden gebakken. Dit hoeft echter niet. Er zijn frietproducenten die inspelen op een andere bakwijze. Plaats de frietjes naast elkaar op een bakplaat en bak ze in de oven. Er komt geen vet of olie aan te pas en de frietjes zijn knapperig en smaakvol.

Frieten in de oven bakken zorgt er ook voor dat u extra smaken kan toevoegen. 4 minuten voor uw timer afloopt besprenkelt u de frieten met rozemarijn of tijm of een mix van Provençaalse kruiden. Eenmaal ze uit de oven komen kan u er nog wat grof zeezout over sprenkelen voor de perfecte finishing touch. Bent u niet overtuigd van frietjes in de oven, geen probleem. Er wordt tegenwoordig zo veel ingespeeld op gezonde voeding dat u met een airfryer, perfecte, krokante en smaakvolle frietjes kan maken. Bij airfryers hoeft er ook geen olie bijgevoegd te worden.

Maar als we eerlijk zijn. We letten dag in, dag uit op onze voeding, zorgen voor voldoende beweging van ons lichaam, zorgen dat onze kinderen een evenwichtig dieet krijgen. We zijn bezig met gezond leven. Als we dan eens een frietje halen, laat het dan een goed frietje zijn. Ga uit eten en neem dan een filet pur met een champignonroomsaus en frietjes. Ga op de eerste zondag van ieder seizoen frietjes halen bij de frituur. Gooi het om een andere boeg en maak samen met uw kinderen of kleinkinderen frietjes. Ga creatief aan de slag met aardappelen, maar ook pastinaak, bieten, wortelen. Maar het belangrijkste. Geniet van uw friet.

{

French fries komt van het Engelse werkwoord ‘to french’. Wat fijnsnijden betekent.

{

We kunnen het zo gek niet bedenken of we kunnen het veranderen in een pakje friet.

Tekst: KVH

Schrijf je in op onze nieuwsbrief

Wil je graag op de hoogte blijven met nieuws uit de horecasector, gratis toegang krijgen tot tal van beurzen en elke maand gratis de online versie van het magazine ontvangen?
Schrijf je dan hieronder in: