Een opeenstapeling van crisissen weegt op de voedingssector

Eens dat het grootste deel van de gezondheidscrisis achter de rug leek, liet 2021 een goed economisch herstel verwachten. Eind vorig jaar begonnen de stijgende energieprijzen en het tekort aan grondstoffen echter hun tol te eisen, en de oorlog in Oekraïne maakte de zaak nog erger.

Om enkele voorbeelden te noemen:

Termijnen: Voor zonnebloemolie, tarwe en maïs zullen er binnenkort grote toeleveringsproblemen zijn. De leveringstermijnen voor sommige verpakkingen zijn opgelopen van enkele weken tot 3 of zelfs 6 maanden. 

Prijzen: De prijzen van pluimveevlees zijn in februari met 50% gestegen en binnenkort worden verdere prijsstijgingen verwacht … en dan heb ik het nog niet eens over de stijgingen van de energieprijzen die iedereen kent. 

Een crisis die lang zal aanhouden

Volgens Damien Ernst, professor aan de universiteit van Luik, zal de energiecrisis lang aanhouden.  Volgens zijn ramingen zouden in Europa 150.000 extra windmolens of 200 extra kernreactors nodig zijn om een hoeveelheid energie op te wekken die gelijk is aan de hoeveelheid gas die uit Rusland wordt ingevoerd…

Of de oorlog in Oekraïne nu voortduurt of eindigt in de komende maanden:

de grondstofprijzen stijgen + de energieprijzen stijgen + de verpakkings- en transportprijzen stijgen … de stijgingen stapelen zich op.

Volgens Anthony Botelberge, voorzitter van Fevia: “Zelfs als de oorlog binnenkort eindigt, en niets is minder zeker, zal de crisis waarin hij ons onderdompelt, lang aanhouden. Granen zoals tarwe en maïs zullen naar verwachting 10 tot 25% duurder zijn tot in 2026!” 

Alarmbel

Fevia (*), de woordvoerder van de Belgische voedingsindustrie, trekt aan de alarmbel. Volgens een enquête onder de 700 leden van de Federatie zullen 4 op de 10 bedrijven hun productie moeten verminderen of zelfs stopzetten. 70% daarvan moet de samenstelling van zijn producten reeds aanpassen of zal dat binnenkort moeten doen.

Daar waar eind 2021 19% van de bedrijven zijn financiële situatie als slecht beschouwde, beschouwt 26% ze vandaag als slecht en 10% als zeer slecht. Het is niet verrassend te vernemen dat de helft van de bedrijven zijn elektriciteitsrekening in één jaar tijd heeft zien verdubbelen, terwijl 37% van de bedrijven zijn gasrekening heeft zien verdrievoudigen!

Een lasagne van belastingen die de ongelijkheden vergroot

Moeilijk te verkroppen in tijden van crisis: de belastingen op energie zijn in België 7 keer hoger dan in de 3 buurlanden (Nederland, Frankrijk, Duitsland).  Het resultaat: onze elektriciteitsrekening is minstens 30% duurder!

Bovendien zijn de belastingen in ons land geregionaliseerd en grotendeels ongelijk verdeeld naargelang het gewest…. Wallonië en Brussel betalen veel meer dan Vlaanderen.

Hetzelfde fenomeen hebben we al eerder gezien bij de covid-steunmaatregelen… De bedrijven betalen nochtans allemaal evenveel vennootschapsbelasting!

Fevia roept de beleidsmakers op de sector te steunen door:

  • de concurrentienadelen te verminderen (loonkosten, energie, belastingen)
  • het probleem van het tekort en de wanverhouding tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt beter op te lossen
  • de toevoeging van nieuwe heffingen of belastingen in deze moeilijke situatie te vermijden

Gevolgen voor de horeca

Deze situatie heeft uiteraard gevolgen voor de horecasector. Hoe kunnen we deze stijgingen opvangen zonder onze activiteit in gevaar te brengen? Meer dan ooit zal de ondernemer zijn kosten moeten analyseren, reorganiseren en anticiperen.

De cruciale vraag is of de kostenstijging moet worden opgevangen dan wel doorberekend aan de klant. Een tweesnijdend zwaard, want de crisis eist ook een tol van de portemonnee van de klanten, zij mogen niet worden ontmoedigd om terug te komen.

Enkele opties voorgesteld door de professionals die we hebben geïnterviewd:

  • De recepten herzien door bepaalde dure producten te vervangen
  • Het aanbod vereenvoudigen (bv. één enkel menu aanbieden)
  • Minder dagen per week openen om de klantenstroom te concentreren
  • De porties verlagen
  • Meer lokaal en seizoensgebonden koken
  • De krachten bundelen om gezamenlijk in te kopen
  • Minder weggooien, de voorraden beter beheren

Het goede nieuws is dat wanneer men de voorgestelde opties analyseert, al deze maatregelen goed zijn voor het klimaat en in de richting gaan van een meer doordacht en duurzamer beheer.

————-

(*) Federatie van de Belgische voedingsindustrie. www.fevia.be  – www.food.be

Tekst: PVW