Nu de prijs van champagne blijft stijgen, wenden veel liefhebbers van ‘bubbels’ zich tot heel wat goedkopere alternatieven van hoge kwaliteit. Hierna een overzicht van de meest gewaardeerde en verkochte bubbels in ons land.

Acht Franse crémants en twee ‘buitenlandse’, uit Luxemburg en Wallonië

Sinds het ontstaan van de Crémants de Bourgogne, de Loire en d’Alsace (de oudste) is deze familie van mousserende wijnen volgens de ‘traditionele methode’ (hergisting op fles) flink uitgebreid met die uit Bordeaux, Die, Limoux, Jura en Savoie, de meest recente. Buiten Frankrijk is ook Luxemburg verknocht aan zijn crémant, net als Wallonië, waarvan de officiële creatie dateert uit 2008. Maar waar is crémant ontstaan? Crémant komt oorspronkelijk uit de Champagnestreek. Het was een champagne met een licht schuimgehalte en minder druk in de fles. De onvoltooid verleden tijd is geboden. Want het CIVC (Comité Interprofessionnel des Vins de Champagne), dat het beu was om de vermelding ‘méthode champenoise’ op de etiketten van mousserende wijnen van de AOC te zien, stelde een regeling voor aan deze laatste familie: zij zou de vermelding ‘méthode traditionnelle’ schrappen en in ruil daarvoor zou de champagnefamilie de vermelding ‘Crémant’ aan haar overdragen. Crémant d’Alsace is de belangrijkste crémant qua volume (en verkoop in België). De wetgeving voor crémants vereist een minimale rijping van negen maanden, en twaalf maanden voor het op de markt brengen. Met Crémant de Wallonie heeft ons land ook zijn eigen crémant. Deze laatste werd op 5 maart 2008 gecreëerd bij een besluit waarin werd bepaald dat de druiven met de hand moeten worden geoogst, en dat er vier druivensoorten toegestaan zijn, overigens dezelfde als in Champagne: chardonnay, pinot noir, ­pinot meunier en pinot blanc. Sindsdien is deze beperking uitgebreid tot maar liefst… 45 anderen, dezelfde die gebruikt mogen worden voor de AOP Côte de Sambre et Meuse.

Wij waarderen:

Crémant d’Alsace Muré, Cuvée Prestige BIO
Vijf druivensoorten worden gebruikt in de assemblage, 18 maanden rijping in okshoofden en foeders

Vins Pirard in Genappe

Crémant de Limoux Extra Brut, Jean-Louis Denois, BIO
Pinot noir, chardonnay en chenin voor deze zeer laag gedoseerde cuvee, gemaakt door een oorspronkelijke inwoner van Champagne.

Mar’Envin in Deurne, BDC Consult in Waregem, Lubovin in Lubbeek

Crémant de Bourgogne Vitteault-Alberti
Deze gerenommeerde producent is gevestigd in Rully en produceert maar liefst 9 verschillende crémants. Cuvees die pinot noir en chardonnay combineren, met in sommige ervan een beetje aligoté. En één die uitsluitend chardonnay bevat. Een referentie.

Verdeeld door een tiental wijnhandelaars, waaronder Ad Bibendum (Sint-Truiden), Terre et Vin (Maransart-Lasne), La Maison des Vin Fins (Bergen) en De Vinoteek (Roeselare).

Crémant du Jura, Domaine de Savagny
Geproduceerd door Maison des Vignerons (van de groep Les Grands Chais de France). Een cuvée van 100% chardonnay afkomstig van een terroir van mergel en kalksteen. Heerlijk fris.

Brunin-Guillier in Gaurin-Ramecroix (Doornik)

Crémant de Wallonie, ‘Brut de Brabant’, Domaine W
Domaine W is gelegen in Saintes (Tubeke) en is de eerste Belgische wijngaard die biologisch-dynamisch gecertificeerd is. Pinot noir, pinot meunier en chardonnay voor deze mousserende wijn, een van de beste van het land, die op het menu staat van veel sterrenrestaurants. Om hem te kopen (niet vanzelfsprekend), moet je contact opnemen met het Domaine (info@domainew.be).

In Spanje, cava en corpinnat

Cava is een uitzonderlijke gecontroleerde oorsprongsbenaming: het productiegebied ervan is enorm, want het mag in zeven regio’s van het land geproduceerd worden. Catalonië is (veruit) de belangrijkste daarvan. Net als bij crémant is een minimale rijping van 9 maanden vereist. De drie typische Catalaanse druivensoorten (xarel-lo, parellada en macabeo) zijn de ziel van deze mousserende wijn volgens de ‘traditionele methode’. Daarnaast worden ook chardonnay en pinot noir gebruikt. Omdat ze het imago van cava te ‘low cost’ vonden, besloten enkele (van de beste) producenten om de appellation te verlaten. Een eerste verzet vond plaats in 2014, met de naam ‘­Clàssic Penedès’ en een aantal bekende producenten die zich bij deze appellation aansloten, zoals Raventós en Albet y Noya, een Spaanse pionier op het gebied van biologische wijnen. Vervolgens, in 2019, haalde de appellation ‘corpinnat’ ook een aantal uitstekende producenten binnen die niet langer aanspraak wilden maken op de appellation cava. Corpinnat is een collectief merk met strengere specificaties: oogst met de hand, alleen druiven uit de Penedès, biologisch, vinificatie op het domein en minimaal 18 maanden rijping.

Wij waarderen:

Cava, Juvé & Camps
Bodega befaamd om zijn ‘reserva’ kwaliteiten. ‘Reserva de la Familia’ is een ‘brut nature’ die de drie Catalaanse druivensoorten assembleert, met overwegend xarel-lo. Produceert ook een 100% chardonnay.

Vinespa in Anderlecht

Corpinnat, Gramona
Gespecialiseerd in wijnen die zeer vele maanden hebben gerijpt, zoals zijn ‘Imperial Brut’, gedoseerd op 7 gram, die een vijftigtal maanden rust voor degorgering. Een waar instituut.

La Buena Vida in Mol

Corpinnat, Recaredo
Gespecialiseerd in ‘brut nature’ en van één druivensoort gemaakte wijnen. Zeer aan te bevelen. Op zoek naar een distributeur.

Verkrijgbaar op de website Decántalo

In Italië, prosecco en franciacorta

In enkele jaren tijd is prosecco een must geworden in bars en restaurants. Het succes is niet te danken aan de intrinsieke kwaliteit ervan, maar aan het nog steeds hypertrendy aperitief Spritz, waarin prosecco wordt gecombineerd met Aperol of Campari. Deze mousserende wijn wordt voornamelijk geproduceerd in de regio Veneto, ten noorden van Treviso en de stad Valdobbiadene. Hij wordt niet (zij het toch een beetje) gemaakt volgens de ‘traditionele methode’ van hergisting in de fles, maar volgens de ‘Charmat’-methode (genoemd naar de uitvinder ervan), in gesloten vaten. Hoewel het ook als ‘brut’ verkrijgbaar is, lijkt het erop dat het overwegend wordt geproduceerd als ‘extra dry’ (tussen 12 en 17 gram suiker). Het wordt tegenwoordig meer verkocht dan champagne…

In Lombardije blijft franciacorta de trans-Alpijnse tegenhanger van champagne. Een ‘traditionele methode’ met chardonnay, pinot noir en pinot blanc, drie druivensoorten uit de Champagne. Met de D.O.C.G. (‘denominazione d’origine controllata’, de hiërarchische top van Italiaanse wijnen) vereisen de specificaties een minimale rijping van 18 maanden (meer dan voor champagne) en 36 maanden voor de wijnen met jaartal.

De twee sterren van de appellation:

Ca del bosco
Cuvee prestige, 25 maanden voor degorgering.

Verkrijgbaar bij Rob (Brussel) en millesima.be

Bellavista
Grote cuvee brut en ook niet gedoseerd. Overwegend chardonnay

Bij Toby Vin (Luik en Namen), Baeten in Maaseik

Verder naar het noorden, in de regio Trentino Alto Adige, is er een appellation waarvan een van de mousserende wijnen nu heel bekend is. Ferrari in de D.O.C. Trento ‘metodo classico’ is al enkele jaren de officiële sponsor van het ­Formule 1-podium. Naast de basiskwaliteiten en de cuvee ‘Maximum’ bestaan er limited editions met de namen van de locaties waar de Grand Prix plaatsvindt: Miami F1, Silverstone F1, Suzuka F1, Imola F1… Maar geen Francorchamps F1.

Licata Vini in Diepenbeek

[ Patrick Fiévez ]