Het is een wijngebied in het zuidoosten van Spanje, in een overgangszone tussen de mediterrane kust en de Castiliaanse hoogvlakte. Deze beschermde oorsprongsbenaming is gelegen ten noorden van Murcia en geniet een klimaat dat meer continentaal is dan mediterraan (koude winters, warme zomers). De emblematische druivensoort, monastrell, die 70% van het wijngebied inneemt, geeft zijn typische karakter aan rode wijnen met een uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding. Van de vele bodega’s die ik heb bezocht, heb ik er vijf geselecteerd. Om absoluut te ontdekken.

Jumilla is een stadje dat nog gespaard is gebleven van toerisme, op slechts anderhalf uur van de luchthaven van Alicante. Het wordt gedomineerd door zijn kasteel. Vandaar zijn de wijngaarden zichtbaar. Het zijn zeer oude wijngaarden waarvan het bestaan teruggaat tot de 4e eeuw voor Christus: gouden hangers in de vorm van druiventrossen zijn ontdekt in een lokale necropolis en gedateerd uit die periode. Met 22.000 hectare wijngaarden is de productie voornamelijk gericht op rode wijnen die hun karakter te danken hebben aan één druivensoort, monastrell, in het Frans bekend als mourvèdre. Een druivensoort die duidelijk van Spaanse oorsprong is. Maar waarvandaan? Uit Jumilla beweren ze. Maar in Catalonië eist het stadje Mataró, ten noorden van Barcelona, ook het vaderschap op. In deze regio, net als in Californië, wordt monastrell-mourvèdre overigens mataró genoemd. En in de buurt van Valencia ligt een stadje dat Morvedre heet. Kortom, zoals altijd in de ampelografie is de voorwaardelijke wijs altijd gepast als we het hebben over de oorsprong van een druivensoort. Wat zeker lijkt, is dat de naam monastrell voor het eerst wordt genoemd in het jaar 1381. En ook dat het in de 16e eeuw voor het eerst wordt genoemd in Frankrijk, waarschijnlijk door pelgrims op weg naar Santiago de Compostela, in de tijd waarin pelgrims druivensoorten in omloop brachten.

Op hoogtes tot 1.000 meter

Hoewel deze druivensoort domineert in de assemblages van rode wijnen, komen er ook andere druivensoorten voor in deze appellation. Grenache (garnacha), garnacha tintorera, petit verdot, syrah, cabernet-sauvignon, cencibel (deze laatste is niet dezelfde als tempranillo, maar wordt hier en in de naburige regio Castilla La Mancha tempranillo genoemd). En bij de witte wijnen: airén, pedro ximenez, macabeo, merseguera en moscatel. De wijngaarden van Jumilla liggen op hoogtes tot 1000 meter. Met het continentale klimaat is het onnodig toe te voegen dat het er erg koud kan worden in de winter. De wijnstokken worden voornamelijk bekervormig gesnoeid om, in dat geval, met de hand te worden geoogst.

Bodegas Viñaelena

Met Elena en Fernando Pacheco, de derde generatie van deze familiebodega, heb ik drie rode wijnen uit hun collectie van percelen geproefd, alle drie 100% monastrell. Maar eerst een verbazingwekkende witte wijn gerijpt op eigen gist in dame-jeannes (mandflessen). Deze twee wijnen, de ene gemaakt van airén en de andere van malvasia, zijn verrassend geconcentreerd. De rode wijnen afkomstig van geselecteerde percelen behoren tot de beste die we tijdens deze reportage hebben geproefd. ‘Marín’ 2022 komt uit een zeer warm gebied. Het wordt in betonnen vaten gevinifieerd en is geconcentreerd, met rijp zwart fruit en nog een beetje tannine. ‘Fincaq’ 2022, afkomstig van een wijngaard aangeplant op 700 meter hoogte, is meer geconcentreerd, met dezelfde aroma’s (zwart fruit), en heeft 7 maanden gerijpt in vaten van 500 liter (Franse eik). ‘Mandiles’ 2022 komt van een 65 jaar oude wortelechte wijnstokken (van vóór de druifluisziekte), gelegen op het noorden, met hints van mediterrane kruiden (tijm, rozemarijn), die gedurende 20 maanden hebben gerijpt in vaten van 500 liter (Frans eikenhout). De bodega heeft ook een restaurant, ‘la casa de los abuelos’, waar je uitstekende empanadas kunt eten.

Verdeeld door Filip Mertens, Manero – The Bubble Company in Willebroek

Bodegas Luzón

Dit wijnhuis, dat eigendom is van de familie Fuertes, paart moderniteit aan traditie. Deze bodega heeft 500 hectare wijngaarden in het noordoosten van de appellation, waarvan het grootste deel biologisch wordt verbouwd. In het assortiment is ‘Por Ti’ bijzonder opvallend, een assemblage van monastrell (80%) en cabernet sauvignon (20%) met toetsen van rijp rood fruit (maar niet te veel), een lichte vanilletoets (gerijpt op hout) en een vleugje cacao. En ook ‘Altos de Luzón’, 100% biologische monastrell. Na een lichte rijping in vaten (‘crianza’) uit het zich in toetsen van rood en zwart fruit. Zeer goede ontvangst voor bezoeken en catering in tapasstijl: een gerecht-een wijn

Verdeeld door Barcelona Brands in Houthalen

Juan Gil Bodegas

Voor de bodega ziet het landschap eruit als Arizona. Je zou hier wel westerns kunnen draaien. De familie Juan Gil Jiménez richtte haar wijnmakerij op in 1916 en bezit wijngaarden in tien appellations van het land. Op een oppervlakte van 1.800 hectare… Een van de geproefde wijnen is de ‘Etiqueta Amarilla’ uit 2022. Van op 700 meter hoogte geplante wijnstokken, 100% monastrell, een rode wijn die vier maanden heeft gerijpt in Franse eiken vaten. Een gecontroleerde houtsmaak voor een charmante, fruitige wijn. Zijn grote broer, ‘Etiquette Plata’ 2021, ook puur monastrell, heeft 12 maanden gerijpt in Franse eiken vaten. Niet te houtachtig, met toetsen van rijp zwart fruit. Verleidelijk en harmonieus.

Verdeeld door Ad Bibendum in Sint-Truiden en Antwerpen

Bodegas Olivares

Deze familie bezit een van de grootste wijngaarden van de appellation: 275 hectare, waarvan 110 hectare wortelechte wijnstokken (van vóór de druifluisziekte) geplant op zand. Wijnstokken geplant op hoogtes tot 825 meter! Een jonge rode wijn die monastrell, grenache en syrah combineert, en drie maanden heeft gerijpt in Franse eiken vaten. Fruitig en sappig. Een andere rode wijn, 100% monastrell, heeft ook zes maanden gerijpt in Franse eiken vaten. Geconcentreerd, met hints van pruimen en aromatische planten. En om de proeverij af te ronden, een ‘zoete’ monastrell, niet gerijpt op hout en na twee jaar gebotteld. Deze 2020 (niet elk jaar geproduceerd) is afkomstig van oude wijnstokken. Een beetje in de geest van jonge, robijnrode portwijnen. Hij past verrassend goed bij pure chocolade en turrón (noga) met vijgen: een uitzonderlijke combinatie!

Verdeeld door wineandshine.online

Bodega Cerrón

Een familiewijnhuis geleid door twee broers, Juanjo en Carlos Cerdán. Een wijngaard van 32 hectare (waarvan een deel ‘wortelechte’ wijnstokken van vóór de druifluisziekte) die biologisch-dynamisch wordt beheerd (Demeter-certificering). Een groot aantal zeer oude wijnstokken wordt gebruikt om wijnen te maken die hun stempel hebben gedrukt op mijn verblijf in de appellation. De Matas Altayo 2022 blanco (macabeo en airén), twaalf maanden gerijpt in foeders, begint met een bloemige noot, gevolgd door een vleugje citrusfruit en een minerale toets. Twee adjectieven die er ook bij passen: levendig, energiek. De Matas Altas rood 2022 wordt uitsluitend gemaakt van monastrell wijnstokken van vóór de druifluisziekte. Hij wordt twaalf maanden gerijpt in foeders en niet nieuwe vaten (van 500 liter). De herkomst van het hout? Niet Amerikaans, maar Frans en Hongaars. Een rode wijn die meer gericht is op elegantie en finesse dan op overvloed. En Juanjo heeft ons toevertrouwd dat hij graag zijn Belgische distributeur bezoekt: ‘In jullie land wordt elke dag gefeest!’

Verdeeld door WineTime in Nieuwpoort

[ Patrick Fiévez ]