België is traditioneel een land met sterke banden met Europese wijnen (met Frankrijk op kop), maar de laatste twintig jaar heeft het zich opengesteld voor andere wijnen, meestal uit de “Nieuwe Wereld”, en dan voornamelijk uit Chili, Argentinië, Zuid-Afrika, Australië, Nieuw-Zeeland en Californië. Wijnen die de consument niet alleen aanspreken omwille van hun prijs (hoewel sommige die van de grote Europese referenties overnemen), maar ook omwille van hun kwaliteit en originaliteit dankzij, in sommige gevallen, druivensoorten die weinig bekend of onbekend zijn op het oude continent.
Argentinië, zijn malbec en torrontés
Net als zijn Chileense buur heeft Argentinië een wijnteelt die teruggaat tot de Spaanse veroveraars en kolonisten van de 16de eeuw. Zij ontdekten dat de uitlopers van het Andesgebergte perfect geschikt waren voor het verbouwen van wijnstokken. De wijnteelt is voornamelijk geconcentreerd rond Mendoza en in het noorden van het land in de vallei van Cafayate, waar de wijnstokken zijn aangeplant op hoogtes van meer dan 1.600 meter. De belangrijkste druivensoort van het land is de malbec, die waarschijnlijk zijn oorsprong vindt in het zuidwesten van Frankrijk. De grootschalige Italiaanse immigratie in dit land heeft ook invloed gehad op de aanplant van druivensoorten van dit land, zoals de bonarda en de sangiovese. De koning van de witte druivensoorten is de torrontés, die ongetwijfeld uit Spaans Galicië komt. Zijn typische geur doet denken aan de muscat. Enkele onvermijdelijke referenties zijn Catena Zapata, Etchart en Caro.
Chili, een paradijs voor wijnstokken
Chili is een geïsoleerd land. In het noorden bevindt zich één van de droogste woestijnen ter wereld (Atacama), in het westen de Stille Oceaan, in het oosten het Andesgebergte en in het zuiden Patagonië met zijn gletsjers. Door dit isolement kon de druifluis er niet de ravage aanrichten die hij vanaf 1863 in Frankrijk en later in heel Europa wel deed. Chileense wijnstokken zijn dus van vóór de druifluisziekte. De belangrijkste druivensoorten zijn internationaal, met name cabernet sauvignon en merlot, en dan vooral voor de rode wijnen. Er is chardonnay en sauvignon voor de witte wijnen. Voor deze laatste wordt ook de minder expressieve “sauvignonasse” gebruikt, die waarschijnlijk uit Italië (Friuli) komt. Maar voor de rode wijnen is er één druivensoort die emblematisch is voor het land.
De carmenère is een oude Bordeaux-druivensoort, uit de Médoc. In Chili werd hij verward met de merlot en soms in de rangen van die druivensoort aangetroffen. In 1991 maakte een oenoloog uit Montpellier het onderscheid. Vandaag is het “de” nationale druivensoort die enkele van de beste wijnen van het Andesland oplevert. Europese producenten hebben zich ook in Chili gevestigd. Zoals de Spanjaard Miguel Torres, die de eerste was. Frans-Chileense partnerships hebben ook grote wijnen, zoals Almaviva (Cocha y Toro met Château Mouton-Rothschild), Los Vascos (Château Lafite-Rotschild), Clos Apalta (de familie Lapostolle, toen eigenaar van Grand Marnier, en haar consultant Michel Rolland) en iconische wijnen, zoals Don Melchor (Concha y Toro) en Don Maximiano (Viña Errazuriz), voortgebracht. Deze laatste produceert een andere emblematische cuvée, Seña, samen met de Californiër Robert Mondavi. Allemaal beau monde…
Australië, het andere land van de syrah
Het waren de Britten die pionierden met Australische wijnstokken en Europese druivensoorten meebrachten. Eerst kwam Sydney aan de beurt, daarna gevolgd door de regio’s Victoria en New South Wales, de Barossa Valley ten noorden van Adelaide en de Hunter Valley ten noorden van Sydney en Coonawarra, meteen de beroemdste regio. Ook aanwezig zijn sémillon en chardonnay, maar ook sauvignon en zelfs riesling voor de witte wijnen, cabernet-sauvignon en merlot voor de rode wijnen, maar vooral syrah (hier shiraz genoemd), die de meest aangeplante druivensoort is geworden in dit land van Oceanië. Met de opwarming van de aarde zou het eiland Tasmanië met zijn koele klimaat de toekomst van de Australische wijn kunnen zijn. Het produceert ook mousserende wijnen. De in Duitsland geboren Max Schubert creëerde de meest legendarische rode wijn van het land, zijnde Grange Hermitage. Nadat het verboden werd om het zo te noemen (Hermitage is een cru uit de Rhônevallei), werd deze rode wijn simpelweg “Grange” en blijft het de emblematische wijn van Australië.
Nieuw-Zeeland: Sauvignon en pinot noir
Dit schiereiland is het meest zuidelijke land op het zuidelijk halfrond en heeft een koel zeeklimaat met gematigd hete zomers en zachte winters, waardoor het perfect geschikt is voor de sauvignon blanc, de meest aangeplante druivensoort. Met zijn aromatische noten van tropisch fruit is dit een erg charmante witte druif. De pinot noir heeft hier ook een geschikte bodem gevonden. Cloudy Bay is een referentie voor de sauvignon (het domein behoort toe aan de Franse groep Moët-Hennessy), net als Pegasus Bay Vineyard.
Zuid-Afrika en zijn druivensoort pinotage
Het Zuid-Afrikaanse wijngebied is geconcentreerd in het zuiden van het land, in de Kaapregio. De landschappen zijn er spectaculair en het klimaat is van het mediterrane type. De Nederlanders en daarna de Fransen waren verantwoordelijk voor het bestaan van deze wijngaard. De chenin Blanc (“steen” genoemd) is hier op grote schaal aangeplant, net als de onvermijdelijke mondialistische druivensoorten sauvignon, chardonnay, cabernet sauvignon en merlot. In 1925 werd een nieuwe druivensoort gecreëerd die het embleem van het land zou worden: de pinotage. Het is een kruising tussen de pinot noir en de cinsault. Vlakbij Kaapstad bevindt zich een legendarisch wijngebied, Groot Constantia, de bakermat van de Zuid-Afrikaanse wijnbouw. Het werd in 1685 gecreëerd door gouverneur Simon Van der Stel en werd de eerste cultwijn van de Nieuwe Wereld. Enkele beroemde domeinen zijn Jordan, Beyerskloof, Vergelegen, Meerlust, Rupert&Rothschild en Hamilton Russell.
Californië, in de Napa en de Sonoma Valley
Deze twee valleien produceren enkele van de grootste wijnen van het land. Rode en witte wijnen, maar ook “sparklings” die op traditionele wijze worden gemaakt. Champenois en Spanjaarden zijn aanwezig in “Los Carneros”, in het noorden van San Francisco: Taittinger, Moët & Chandon, Mumm, Codorniu, Freixenet en Roederer, verder in het noorden. Naast de grote klassieke internationale druivensoorten (de Rhône-druivensoorten zijn erg trendy) heeft Californië zijn eigen favoriet, met name de zinfandel, ook wel “zin” genoemd. Genetische analyses hebben aangetoond dat deze druivensoort en de Italiaanse primitivo (uit Puglia) klonen zijn van dezelfde variëteit, maar dat ze eigenlijk een selectie zijn van klonen uit Kroatië. Enkele grote namen van Californische producenten zin Kendall-Jackson, Dry Creek, Gallo Family Vineyard (Sonoma), Château Montelena, Joseph Phelps, Stag’s Leap, R. Mondavi (met in het bijzonder Opus One), Dominus Estate en Cathiard Vineyards (behorend tot de familie van Château Smith Haut-Lafitte).
Enkele importeurs
Ad Bibendum (Sint-Truiden – Antwerpen)
Sinds 1997 is Björn Monard dé specialist in “boutique wineries” van over de hele wereld. Het gamma bestaat uit 1.500 wijnen uit 16 landen, waaronder alle wijnen die in dit artikel worden genoemd, zoals bijvoorbeeld Dominus Estate (Napa Valley), Almaviva en Clos Apalta (Chili), Pegasus Bay (Nieuw-Zeeland).
Mig’s World Wines (Sint-Gillis, Brussel)
In Sint-Gillis (Brussel) verdeelt Miguel Saelens (die zijn jeugd doorbracht in Australië) wijnen uit 35 landen. Op zijn menu staan d’Arenberg (Australië), Catena Zapata (Argentinië), De Martino (Chili) en Dry Creek (Californië).
VA.S.CO (Ternat)
Enkele zeer goede referenties uit Argentinië en Chili. In Argentinië zijn dat Caro (voor “Catena-Rotschild”), biologisch, en Domaine Bousquet met, eveneens biologisch, de single vineyard “Amri”. In Chili gaat het om de wijnen van Errazuriz, met de beroemde cuvée Don Maximiano en Los Vascos met “Le Dix” (in samenwerking met Eric de Rothschild).
[ Patrick Fiévez ]