Met de lente, waar we middenin zitten, en de zomer die voor de deur staat, verandert ook de kaart. Producten van het seizoen worden verwerkt in de gerechten, slaatjes doen het beter wanneer het warmer is en de barbecue is samen met het terrasmeubilair uit de kelder of de garage gehaald. Ook verschijnen er andere sauzen op het menu.

Wij, Belgen, wij zijn sauseters. Op onze frieten, bij een stuk vlees of vis, bij een pasta: er zijn weinig gerechten waar geen saus bij gegeten wordt. Er is een duidelijk verschil tussen sauzen die je serveert in de winter of de zomer. Akkoord, de klassiekers blijven en worden het hele jaar door gegeten. Andere doen het dan weer opvallend goed wanneer het warmer wordt. 

Komkommer

Zomerse sauzen zijn lichter en frisser. Het beste voorbeeld is tzatziki. Deze saus is poepsimpel te bereiden (Griekse yoghurt, komkommer, look, olijfolie en citroen) en is onmisbaar bij een Griekse salade met vers gegrilde souvlaki’s. (Griekse) yoghurt wordt wel eens beschouwd als veel gezonder dan mayonaise of olie. Of dat zo is laten we in het midden, maar het is wel de perfecte basis voor andere sauzen: honing, mosterd, curry… ze combineren allemaal perfect met yoghurt. Een “saus van het huis” is overigens geen gek idee. Je kan je er mee onderscheiden van je collega’s, en misschien komen je gasten wel speciaal naar jouw zaak voor die speciale saus.

Mayonaise is een andere basis voor veel koude sauzen. Tartaar is misschien wel de meest bekende. Het is een saus die je perfect zelf kan maken en die je kan serveren bij vis, vlees, een salade of gewoon bij frieten. Een andere klassieker is remoulade. Sommigen beweren dat er geen of nauwelijks een verschil is tussen beide sauzen. Volgens anderen horen in een remoulade hardgekookte eieren niet thuis. Zij zijn de basis van een tartaarsaus. Een remoulade is dan weer afgewerkt met ansjovis en heel veel groene kruiden. In datzelfde rijtje van sauzen past ook de gribichesaus. Deze is gemaakt met hardgekookte eidooiers, mosterd en olie en afgewerkt met dezelfde ingrediënten als een tartaar: augurkjes, peterselie…

Ier

Met deze gribichesaus komen we meteen in een volgende categorie sauzen, die gemaakt op basis van olie. Een mooi en lekker voorbeeld hiervan is de salsa verde. Eenvoudiger kan het nauwelijks: peterselie, basilicum, kappertjes, augurkjes en een beetje mosterd samen met olijfolie in de blender en mixen tot een mooie saus. Heerlijk als dipsaus, maar ook perfect in een koude pastasalade. De zus van deze saus is de salsa rossa. Deze is gemaakt op basis van tomaten, rode paprika en pepertjes. Deze saus is pikanter dan de groene en serveer je eveneens als dipsaus, maar kan ook perfect bij warme gerechten.

Wanneer we het verder van huis gaan zoeken, komen we al snel in Argentinië terecht: chimichurri. De naam hebben we te danken aan de Ier Jimmy McCurry die in Zuid-Amerika meestreed voor de Argentijnse onafhankelijkheid. Hij was de eerste om deze saus te maken, maar de lokale bevolking kreeg zijn naam amper over de lippen en maakte er dan maar chimichurri van. Een handvol kruiden, olijfolie, azijn en een ui: meer heb je niet nodig om een lekker chimichurri te maken. Hier tref je het nog niet vaak aan, in Argentinië wordt deze saus per definitie mee geserveerd bij een steak. Heel af en toe wordt het vlees op voorhand gemarineerd in de saus. 

Couscous

Wanneer we richting Afrika trekken, zien we dezelfde soorten saus, maar net even anders door de specerijen die gebruikt worden. Chermoula bijvoorbeeld is een Marokkaanse saus op basis van olijfolie en verschillende kruiden. Net zoals de voorgaande sauzen eenvoudig te maken, maar door het gebruik van koriander en komijn krijg je een totaal andere saus. Je gebruikt het om je vis of je vlees te marineren, maar je serveert het net zo goed op tafel als een saus bij pasta of een couscousschotel. 

Wanneer je het meer Aziatisch wilt gaan zoeken, kom je al snel bij sojasaus terecht. Deze saus is gemaakt op basis van gefermenteerde sojabonen en als je het ons vraagt past ze perfect bij een heerlijke steak tartaar. 

Ook bij warme sauzen kom je automatisch terecht bij enkele klassiekers: peperroomsaus, champignonsaus of béarnaisesaus. Geen zin om er zelf mee te beginnen? Geen probleem. In de groothandel is voldoende aanbod aan kant-en-klare sauzen. Zoek gewoon naar een smaak die jou bevalt. 

Gelukkig is er meer dan deze sauzen. Onze persoonlijke favoriet is de pindasaus. Jammer genoeg tref je deze saus niet vaak aan op een Belgisch menu, daarvoor moet je de grens met Nederland oversteken. Daar wordt ze ook wel satésaus genoemd en meestal geserveerd met een brochette van varkenshaas. Heel lekker, past in verschillende gerechten en vooral: ze is eenvoudig en snel te maken: pindakaas, sambal, bruine suiker en ketjap manis zijn de enige ingrediënten. 

Vakantie

Pindasaus is van oorsprong Indonesisch. Korter bij huis vind je een andere topper: de Provençaalse saus. Eén saus, maar er bestaan tientallen varianten van. Traditioneel gebruik je allemaal groenten en kruiden die je op een Provençaalse markt kan kopen: tomaten, paprika, knoflook, courgette, tijm, basilicum… Zorg er wel voor dat alles mooi in evenwicht is en je saus het gerecht niet gaat overheersen. Beeld je even in: een mooi terras, een fijn gezelschap, een heerlijke rosé op tafel en op je bord een stukje op vel gebakken vis, rozemarijnaardappelen en deze voortreffelijke Provençaalse saus. Laat de vakantie maar beginnen.

WB