Vanaf de 19e eeuw neemt het aantal distilleerderijen – vooral jeneverstokerijen – in België toe. Sinds enkele decennia stelt de diversificatie van de distillaten deze laatste in staat de modernste gedistilleerde dranken en likeuren aan te bieden, zoals gin, whisky en wodka. En onze meester-distilleerders hebben veel verbeelding.
Radermacher, de pionier
Dit is de oudste distilleerderij van het land. De distilleerderij Radermacher werd opgericht in 1836 en is nog steeds gelegen in de Duitstalige gemeenschap, in Raeren. Bernard Zacharias, de vijfde generatie, distilleert whisky, rum, gin en wodka, naast aperitieven en likeuren. Hij wordt nu bijgestaan door zijn dochter Line, de zesde generatie. Er wordt ook een gecertificeerd biologisch gamma gemaakt. Je kunt er de whisky Lambertus ontdekken, een 5 jaar oude single malt met een rooksmaak. En andere gerijpt op vaten die sherry of tequila hebben bevat. Zonder een 3 jaar oude biologische single malt en een biologische limoncello te vergeten.
Belgian Owl, de meest bekroonde Belgische whisky
Sinds het eerste vat werd gevuld (in oktober 2004) is het avontuur van Etienne Bouillon in volle gang. Vandaag worden de single malts van Belgian Owl zowel in België als in het buitenland erkend. De 3 jaar oude wordt al 14 jaar bekroond met de ‘Grand Gold Quality’ op de Mondial Sélection des Spiritueux. En de meester-distilleerder lanceert regelmatig nieuwe producten. Zoals onlangs een 5 jaar oude single malt gerijpt op vaten die koffiealcohol hebben bevat van meer dan 100 kilo koffiebonen van koffiebrander Café Charles Liégeois. De biologische, fairtrade ‘arabica blue mountain’ whisky wordt aangeboden in een fles van 50 cl en heeft een alcoholgehalte van 46%.
België, het andere land van gin
Sinds enkele jaren volgen de nieuwigheden rond deze alcohol, die historisch gezien uit België en Nederland komt, elkaar in een verbazingwekkend tempo op, dat moeilijk bij te houden is… De verbeelding is heer en meester met vaak zeer onverwachte, originele creaties: gin met aardbeien uit Wépion (Black Rose Bird), met lievevrouwebedstro (het kruid van de Aarlense Meidrank), met clementines, met pompoen, met viooltje, met appel-kaneel, met kumquat (Cala), met lychee (Panda) en ook zonder alcohol. Hier zijn nog enkele andere voorbeelden.
Gin van Binche: met toetsen van sinaasappel uiteraard
Twee inwoners van Binche, Jérôme en Céline, distilleerden in 2018 hun eerste gin. En meteen stapelden de prijzen zich op in internationale wedstrijden zoals in New York (twee gouden medailles), San Francisco (platina medaille), Berlijn, Las Vegas en Londen (zilveren medailles). Deze gin heeft toetsen van bloedsinaasappel (een knipoog naar het carnaval), jeneverbessen, citroen, kruidnagel, karwij, hysop en zelfs lavendel. Elk aromatisch element wordt apart gedistilleerd (40°).
Distilleerderij van Biercée: niet alleen haar emblematische Eau de Villée
Eau de Villée, gemaakt door Georges Pire met biologische citroenen uit Spanje (Murcia), is nog steeds de bekendste eau de vie van deze distilleerderij, die in 2019 is overgenomen door Brasserie des Légendes (Aat). De prachtige Holsteins (de Rolls Royce onder de distilleerketels) zijn ook de thuisbasis van een aantal producten die worden gebruikt om gin te maken: 100% Belgische Rye (de eerste, gemaakt in 2015), een likeur op basis van kumquat (deze biologische citrusvrucht komt van een Belgische boer uit Tarifa in Andalusië) en een wodka ‘Utopie Bio’ op basis van aardperen.
Filliers en het getal 28
De familie Filliers richtte deze distilleerderij op in 1880. En ze stond aan de basis van de eerste Belgische gin. De ‘Dry Gin 28’ werd gemaakt in 1928, en bestaat uit 28 verschillende distillaten: een magisch getal voor deze distilleerderij uit Deinze, die ook befaamd is om haar jenevers zoals de ‘barrel aged genever’ gerijpt op bourbonvaten.
Carolus: bierwort voor whisky
De Mechelse brouwerij Het Anker maakt ook een befaamde whisky: ‘Gouden Carolus Single Malt’ (3 jaar, 46°). Deze laatste wordt gemaakt van wort van haar Gouden Carolus Tripel bier. Gemouten gerst gerijpt op bourbonvaten en eiken vaten.
Maredsous: na bier en kaas, gin
De gins van de distilleerderij van Maredsous worden op biologische wijze geproduceerd met behulp van een dubbel distillatieproces waarbij alleen het hart van het distillaat wordt gebruikt. De botanical dry gin ‘Invictus’ (40°) is gemaakt met jeneverbessen, engelwortel en hazelnootbloesem. ‘Valéo’ (40°) is bloemig met een samenstelling van met name klaproos, lievevrouwebedstro en sleutelbloem. En ‘Aéquatis’ is een infusie van sparrenknoppen, essenbladeren, meidoornknoppen en hazelnootbladeren. Deze distilleerderij produceert ook een biologische likeur (‘Elixir des Moines’, 32°) en een biologische single malt whisky (47°) gerijpt op bourbonvaten en vervolgens, om af te ronden, in eiken vaten die witte wijn hebben bevat.
Waterloo Whisky
In 2017 richt Edward Martin, zoon van de beroemde brouwer Anthony Martin, zijn eigen distilleerderij op. De locatie is de boerderij van Mont Saint-Jean in Waterloo. Hier worden gin en whisky gedistilleerd. Voor deze laatste is het basisdistillaat Waterloo triple lager. De single malt ‘The Brewer’ won onlangs een gouden medaille op de ‘World Whisky Award’. Deze drie jaar oude whisky heeft gerijpt op Franse en Amerikaanse eiken vaten.
‘Ardent’, een biologische Belgische pastis
Ardent wordt gemaakt in Hannuit door de familiale distilleerderij Noblesse (opgericht in 1882) van steranijs, zoethout (niet te veel) en een tiental andere planten, waaronder engelwortel en verbena. Het is biologisch en heeft een alcoholgehalte van 45%. Dit nieuwe product won al een gouden medaille tijdens wedstrijden in Frankfurt en Lyon, en op de Mondial in Brussel.
De distilleerderij Gervin: gin, pastis en witlooflikeur
Deze distilleerderij uit Henegouwen heeft naam gemaakt met een Amer op basis van kina, sinaasappelschil en planten. Sinds deze creatie van oprichter Germain Stiévenart heeft zijn zoon Vincent het aangeboden gamma aanzienlijk uitgebreid. Met bijvoorbeeld de gin ‘Charismatic’ (44°6) op basis van jeneverbessen, een tiental planten en aromaten (sinaasappel- en citroenschil, koriander, gember enz.). De pastis ‘Patinette’ (45°), gemaakt met 24 aromaten, ontving een gouden medaille tijdens de internationale wedstrijd van Lyon in 2022 en 2023. Origineel: een witlooflikeur, het resultaat van een distillaat gemaakt van in volle grond geteeld witloof (van een teler uit Doornik). Het heeft de smaak van licht gekarameliseerd witloof.
Tree 3 Dry Gin
Deze Belgische en biologische gin is gemaakt met klassieke kruiden en aromaten, maar ook met heemst en engelwortel. In flessen van 50cl en 40° sterk.
Cala Kumquat gin
Het hoofdingrediënt is deze kleine citrusvrucht die door een Belgische vrouw in Andalusië (Tarifa) wordt geteeld volgens gecertificeerde biologische methoden. Het is een creatie van Thierry Verhoeven, die (met name) directeur was van de distilleerderij van Biercée. Het bevat een alcoholpercentage van 40%. De vruchten worden 4 weken gemacereerd in neutrale graanalcohol voor distillatie.
Zandoli, rum van de Caraïben en de Indische oceaan
Dit gamma rum is gerijpt in bourbonvaten in België. De rum is afkomstig van het eiland La Réunion (donkere rum, drie jaar rijping, blend van verschillende leeftijden), Jamaica (donkere rum, drie jaar rijping, blend van verschillende leeftijden) en Martinique (twee jaar rijping).
Maral, een Belgische sloe gin
Deze gin is erg populair in het Verenigd Koninkrijk en is het resultaat van een maceratie van sleebessen. In België besloten drie vrienden deze gin te maken … tijdens de corona-lockdown. Na 12 maanden maceratie van het vruchtje leek deze sloe gin intens, geconcentreerd en krachtig. Het commerciële succes was duidelijk: in drie maanden tijd werden 1.500 flessen verkocht. En een medaille in elke wedstrijd, zelfs in het Verenigd Koninkrijk, dat nochtans de bakermat is van deze gedistilleerde drank. Dit jaar heeft Maral al een mooie prijs gewonnen, met name die van ‘best sloe gin in the world’ tijdens de ‘World Drink Awards’. Maral is verkrijgbaar in monsterflesjes van 5 cl, in flesjes van 20 cl, van 50 cl en zelfs in gepersonaliseerde flessen van 4,5 liter.
[ Patrick Fiévez ]