Terwijl de verkoop van Belgische bieren vorig jaar in de retail het pre-corona niveau van 2019 oversteeg met +1%, is het bierverbruik in de Belgische horeca (-5,8%) nog niet teruggekeerd naar het niveau van het pre-coronajaar 2019. Mirakeloplossingen voor het verminderde bierverbruik in de horeca zijn er op korte termijn niet, maar het optimaliseren van wat we als een ‘belevingshoreca’ kunnen omschrijven, kan er zeker toe bijdragen.

De cijfers zijn duidelijk: qua Belgisch bierverbruik dient de horecasector nog een aandeel van 5,8% in te halen om weer op het niveau van voor de coronacrisis te komen. Concreet betekent dit dat er vorig jaar 170.000 liter minder Belgisch bier werd geconsumeerd in de horeca.

Ook de globale export van Belgische bieren daalde, maar nam wel toe binnen de EU, en dan vooral richting de traditionele wijnlanden zoals Frankrijk en Italië, waar steeds meer belangstelling bestaat voor onze biercultuur; een tendens die al jaren aan de gang is en enkel maar bevestigd wordt.

Bekijken we het globale plaatje, dan kwam de Belgische bierconsumptie vorig jaar met 6,9 miljoen hectoliter nagenoeg volledig terug op pre-coronaniveau. Daarmee hielden de Belgische brouwers relatief goed stand tegen macro-economische factoren zoals de torenhoge inflatie, de tekorten in de toeleveringsketen en de aan­slepende oorlog in Oekraïne.

“De 6,9 miljoen hectoliter bier die in 2022 geconsumeerd werd, maakt een verschil van -130.000 hectoliter uit ten opzichte van 2019, toen nog de kaap van 7,1 miljoen hectoliter werd bereikt, aldus Krishan Maudgal, director Belgian Brewers. Maar dat verschil is eerder te verwaarlozen in het licht van de structurele daling van de voorbije 30 jaar. Opvallend is wel dat de horeca iets trager terugklimt naar het niveau van 2019 (goed voor 40,8% van de totale bierconsumptie in 2022, of -5,8% t.o.v. 2019), terwijl de verkoop in de retail dat niveau intussen oversteeg (59,2% van de consumptie in 2022, of +1% t.o.v. 2019)”.

Op exportvlak zet de daling van vorig jaar zich door, met een -5,5% t.o.v. 2021. Binnen de Europese Unie neemt het exportvolume van Belgisch bier nog wel toe (+3,0% t.o.v. 2021), maar het volume buiten de EU daalt fors (-31,3% t.o.v. 2021). Dat heeft vooral te maken met het feit dat AB InBev besloot haar bieren niet langer over de oceaan te transporteren, maar ze wel lokaal te gaan brouwen, mede om duurzaamheidsredenen. Zo wordt Stella Artois sinds 2021 ook lokaal in de USA gebrouwen.

Ook de groeimarkt die Rusland was, is om bekende redenen in elkaar gezakt. Het Brexit verhaal speelt eveneens een rol.

Desalniettemin blijft Belgisch bier, waarvan 70,3% zijn weg vindt naar het buitenland, een belangrijk exportproduct naar alle uithoeken van de wereld. Ons land blijft sowieso de op één na grootste ­bierexporteur van Europa, na Nederland, zo blijkt uit de Europese statistiekdienst Eurostat. België nam vorig jaar 17% van de totale Europese bierexport voor zijn rekening. Het gaat daarbij om 1,6 miljard liter gerstenat. Nederland blijft de kroon spannen met 2,6 miljard liter en een aandeel van 27%. Duitsland volgt op drie met 1,5 miljard liter (16%). Deze cijfers hebben betrekking op de export binnen en buiten de EU samen, en bewijzen dat de export dé toegevoegde waarde is en blijft voor de Belgische brouwers.

Daarnaast was er in bierland België ook ruimte voor verdere vernieuwing. In 2022 openden liefst 32 nieuwe brouwerijen de deuren, maar hielden er ook een 10tal mee op. In totaal telde ons land eind vorig jaar 430 brouwerijen, tegenover 408 in 2021. Samen brengen ze meer dan 1.600 bieren op de markt, en dat aantal zal nog de komende jaren nog toenemen.

Tegenover een stijgende tendens in de retail en het thuisverbruik komt het er dus voor de horeca op aan om ‘inventief’ met het biergegeven om te springen, en de beleving die met een horeca-bezoek gepaard gaat, te optimaliseren.

Zo biedt Alken-Maes Horeca-uitbaters de mogelijkheid om, uiteraard mits een voldoende gerealiseerd verkoopvolume, mee te stappen in het belevingsverhaal van de Cristal biertanks. Op vijf jaar tijd is het aantal cafés met een Cristal biertank verdubbeld, en de belangstelling blijft groot.

Deze koperen tanks, goed voor 1.000 liter of het equivalent van 20 vaten van 50 liter, passen ook in het ‘van graan tot tapkraan’ verhaal dat je kan vergelijken met het ‘from bean to bar’ concept in de chocoladewereld.

“Wie als horeca-uitbater naar verkoopargumenten als absolute frisheid en juiste temperatuur van pilsbier streeft, kan niet beter zijn dan met tankbier, aldus Kenny Willems, Out of Home Director bij Alken-Maes. Het bier vloeit als het ware rechtstreeks van de brouwerij in het glas van de klant. Daarnaast is het een visueel aantrekkelijke attractie voor de klanten, en verhoogt het de sexyness van het pils product. Tankbier past ook in onze duurzaamheidsstrategie. Biervaten wegen relatief zwaar, en moeten vervoerd worden, terwijl de installatie van een biertank een eenmalig transport en dito operatie vormt”.

Nog op het vlak van duurzaamheid, en naar aanleiding van Earth Overshoot Day op 2 augustus ll., introduceerde Alken-Maes een Cristal cracker met restanten uit de eigen bierproductie. Deze “alternatieve” en best smakelijke cracker heeft een cheddar chili smaak, is proteïnerijk (18%) en suikerarm (2%), en wordt geproduceerd op basis van draf. De draf werd vroeger gebruikt als veevoeder, maar voortaan herwerkt Cristal die dus, voor het eerst, tot een product voor menselijke consumptie.

Earth Overshoot Day, een bewustwordingsdag die uitgaat van de gerenommeerde internationale onderzoeksorganisatie Global Footprint Network, is de datum waarop de mensheid alle biologische hulpbronnen op aarde voor het hele kalenderjaar (al) heeft opgebruikt. Dit jaar viel die op woensdag 2 augustus. Kijk je naar de individuele ranking per land, dan doen slechts een handvol landen het nog slechter dan België. ‘Onze’ Country Overshoot Day dit jaar viel op 26 maart, of ruim 4 maanden voor de globale Earth Overshoot Day 2023 op 2 augustus.

“Eén van de manieren om die dag later in het jaar te laten vallen, is door meer voedsel te produceren met eenzelfde aantal natuurlijke hulpbronnen, en daarin past het verhaal van de Cristal crackers”, aldus Kenny Willems.

Wie nog tot eind september van dit jaar een Cristal bestelt in één van de 20 deelnemende horecazaken, verspreid over het hele land, krijgt er een gratis portie Cristal crackers bij.

“Wij kozen daarbij voor horeca-uitbaters die écht van het ­Cristal product doordrongen zijn. Binnen Alken-Maes hebben we voor Cristal ook steeds het originele recept behouden en zijn we ook niet op de kar van de verzoeting van de pilssmaak gesprongen. Het is een weg die we ook in de toekomst willen blijven bewandelen”, aldus nog Kenny Willems.

Je kan ook nog op een andere manier vervallen bier een tweede leven bezorgen, namelijk door er…jenever van te maken, zoals Meug, een Antwerps ‘smaakbureau’ dat gespecialiseerd is in het geven van tastings op locatie, maar daarnaast ook regelmatig met eigen creaties op de markt komt, zoals onlangs nog met Carter’s jenever. Initiatiefnemer Jeroen Van Dyck liet zich daarbij inspireren door het speciaalbier Tornado ’67, gebrouwen door Dimitri Hermans en het huisbier van het restaurant Tine’s Stoof in Malle.

“Het ‘van bier tot jenever’ productieproces is vooral toegenomen sinds het uitbreken van de corona crisis, zo stelt hij, en dan wel omdat er toen vele liters onverkocht bier in de magazijnen achterbleven”.

Hoe verliep dit productieproces concreet?
“Door een ambachtelijke stokerij in Lille liet ik in eerste instantie een ruwstook van 1.200 liter bier realiseren, gevolgd door een fijnstook met toevoeging van jeneverbes en pure moutwijn, zodat we het jenever mogen noemen. Het is een zeer arbeidsintensief maar ook een bijzonder product geworden”.

Onder het motto ‘make jenever great again’ wil Jeroen Van Dyck opnieuw vernieuwing en fun koppelen aan dit distillaat. Jenever kampt namelijk al (te) lang met een stoffig ‘bompa en facteur’ imago …

“Iedereen is dan wel vertrouwd met gin-tonic, maar jenever-tonic is een zeer gelijkwaardig product aan gin-tonic dat je ook op dezelfde manier kan serveren. Bovendien zijn de meeste jenevers goedkoper dan gin. Het toevoegen van ijsblokjes is in principe niet goed, maar het maakt het makkelijker te drinken.

Voor meer info, surf naar www.meug.be.

[ Danny Verheyden ]